عزیز (اسم الله)

«عزیز» از اسما و صفات خداوند سبحان و به معناى تفوّق و برترى نسبت به مادون و در مقابل ذلت است. مفاهیم قهر، غلبه، قوّت و شدّت از آثار و لوازم آن است. عزت تام و کامل فقط در مورد خداى سبحان تحقق دارد زیرا نور او غیرمتناهى و غیرمحدود ازلى و ابدى است، مثل علم و قدرت و حیات و سایر صفات ذاتى اش؛ پس او برتر است بر ماوراى عالم وجود و بر جمیع آسمان ها و زمین و مابین این دو.

این واژه ۹۹ بار در قرآن کریم آمده است:

شماره	نام سوره	آیات
1	سوره بقره(2)	آیات 129، 209، 220، 228، 240 و 260.
2	سوره آل عمران(3)	آیات 4، 6، 18، 62 و 126.
3	سوره نساء(4)	آیات 56، 158 و 165.
4	سوره مائده(5)	آیات 38، 95 و 118.
5	سوره انعام(6)	آیه 96.
6	سوره انفال(8)	آیات 10، 49، 63 و 67.
7	سوره توبه(9)	آیات 40، 71 و 128.
8	سوره هود(11)	آیات 66 و 91.
9	سوره یوسف(12)	آیات 30، 51، 78 و 88.
10	سوره ابراهیم(14)	آیات 1، 4، 20 و 47.
11	سوره نحل(16)	آیه 60.
12	سوره حج(22)	آیات 40 و 74.
13	سوره شعراء(26)	آیات 9، 68، 104، 122، 140، 159، 175، 191 و 217.
14	سوره نمل(27)	آیات 9 و 78.
15	سوره عنکبوت(29)	آیات 26 و 42.
16	سوره روم(30)	آیات 5 و 27.
17	سوره لقمان(31)	آیات 9 و 27.
18	سوره سجده(32)	آیه 6.
19	سوره احزاب(33)	آیه 25.
20	سوره سبا(34)	آیات 6 و 27.
21	سوره فاطر(35)	آیات 2، 17 و 28.
22	سوره یس(36)	آیات 5، 38.
23	سوره ص(38)	آیات 9، 66.
24	سوره زمر(39)	آیات 1، 5 و 37.
25	سوره غافر(40)	آیات 2، 8 و 42.
26	سوره فصلت(41)	آیات 12 و 41.
27	سوره شوری(42)	آیات 3 و 19.
28	سوره زخرف(43)	آیه 9.
29	سوره دخان(44)	آیات 42 و 49.
30	سوره جاثیه(45)	آیات 2 و 37.
31	سوره احقاف(46)	آیه 2.
32	سوره فتح(48)	آیات 3، 7 و 19.
33	سوره قمر(54)	آیه 42.
34	سوره حدید(57)	آیات 1 و 25.
35	سوره مجادله(58)	آیه 21.
36	سوره حشر(59)	آیات 1، 23 و 24.
37	سوره ممتحنه(60)	آیه 5.
38	سوره صف(61)	آیه 1.
39	سوره جمعه(62)	آیات 1 و 3.
40	سوره تغابن(64)	آیه 18.
41	سوره ملک(67)	آیه 2.
42	سوره بروج(85)	آیه 8.

پانویس

↑ التحقیق، ج۸ ، ص۱۱۴، «عزّ»؛ شرح اسماءاللّه الحسنى، نیشابورى، ص ۱۶۲؛ اسما و صفات الهى فقط در قرآن، محقّق، ج۲، ص۸۲۴.

منابع

فرهنگ قرآن، جلد ۲۰، صص ۳۹۱-۳۹۰.

اسماء الله در قرآن
تعداد:۱۳۵
الف	اله، اَحَد، اوّل، آخِر، اعلى، اکرم، اعلم، ارحم الراحمین، احکم الحاکمین، احسن الخالقین، اهل التقوی، اهل‌ المغفرة، اقرب، ابقى، اسرع الحاسبین.
ب	بارى، باطن، بدیع، بَرّ، بصیر.
ت	توّاب.
ج	جبّار، جامع.
ح	حکیم، حلیم، حیّ، حق، حمید، حسیب، حفیظ، حفى.
خ	خبیر، خالق، خلاق، خیر، خیرالماکرین، خیرالرازقین، خیرالفاصلین، خیرالحاکمین، خیرالفاتحین، خیرالغافرین، خیرالوارثین، خیرالراحمین، خیرالمنزلین.
ذ	ذوالعرش، ذوالطول، ذوانتقام، ذوالفضل العظیم، ذوالرحمة، ذوالقوة، ذوالجلال و الاکرام، ذوالمعارج.
ر	رحمان، رحیم، رؤوف، رب، رفیع الدرجات، رزاق، رقیب.
س	سمیع، سلام، سریع الحساب، سریع العقاب.
ش	شهید، شاکر، شکور، شدید العذاب، شدید العقاب، شدید المحال.
ص	صمد.
ظ	ظاهر.
ع	عالِمُ غيبِ السماواتِ و الأرضِ، علیم، عزیز، عفوّ، على، عظیم، علام‌الغیوب، عالم الغیب و الشهادة.
غ	غافرالذنب،غالب، غفار، غفور، غنى.
ف	فالق الاصباح، فالق الحب و النوى، فاطر، فتّاح.
ق	قوى، قدوس، قیوم، قاهر، قهار، قریب، قادر، قدیر، قابل‌التوب، القائم على کل نفس.
ک	کبیر، کریم، کافی.
ل	لطیف.
م	مؤمن، مهیمن، متکبر، مصوِّر، مجید، مجیب، مبین، مولی، محیط، مقیت، متعال، محیى، متین، مقتدر، مستعان، مبدى، مالک الملک.
ن	نصیر ، نور.
و	وهاب، واحد، ولی، والی، واسع، وکیل، ودود.
ه	هادی.

[1] التحقیق، ج۸ ، ص۱۱۴، «عزّ»؛ شرح اسماءاللّه الحسنى، نیشابورى، ص ۱۶۲؛ اسما و صفات الهى فقط در قرآن، محقّق، ج۲، ص۸۲۴.